8 โรคอันตรายหากไม่ “ล้างมือ” ให้สะอาดจนติดเป็นนิสัย

“สุขภาพดีเริ่มต้นที่การล้างมือ”ไม่ได้เป็นประโยคลอยๆที่ไม่มีหลักฐานอ้างอิงเพราะนายแพทย์ไพศาลดั่นคุ้มรองปลัดกระทรวงสาธารณสุขและโฆษกกระทรวงสาธารณสุข ให้สัมภาษณ์ว่า“จากข้อมูลจากองค์การยูนิเซฟพบว่าในแต่ละปีมีเด็กอายุต่ำกว่า5 ปีทั่วโลกเสียชีวิตจากโรคอุจจาระร่วงประมาณ3.5ล้านคนและโรคปอดบวมประมาณ25%การล้างมือที่ถูกต้องเป็นการป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายได้อีกทางหนึ่งโดยการล้างมือด้วยน้ำและสบู่จะช่วยลดโอกาสการติดเชื้อได้ถึง50% เป็นจุดเริ่มต้นของการมีสุขภาพอนามัยที่ดี”แต่ที่น่าเป็นห่วงคนไทยส่วนน้อยยังคงไม่คำนึงถึงความสำคัญของการมีมือที่สะอาดเพียงพอโดยนายแพทย์ประภาส จิตตา

ศิรินุวัตรรองอธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ(กรม สบส.)กระทรวงสาธารณสุขเปิดเผยว่าผลการสำรวจจากคนไทยกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด512คนผลปรากฏว่ามีกลุ่มตัวอย่างที่มีพฤติกรรมมือสะอาดคือล้างมือฟอกสบู่ติดเป็นนิสัยกระทำทุกครั้งหลังจากเข้าห้องน้ำห้องส้วมและก่อนรับประทานอาหาร25%หรือ1ใน4คนส่วนใหญ่คือ 72% หลังเข้าห้องน้ำจะล้างมือบ้างไม่ล้างมือบ้างและไม่เคยล้างมือเลย3%ซึ่ง2กลุ่มหลังนี้มีความเสี่ยงติดเชื้อและแพร่เชื้อโรคต่างๆที่ติดมากับมือไปสู่คนอื่นได้

มาดูกันดีกว่าว่าหากเราไม่ล้างมือให้สะอาดจนติดเป็นนิสัยจะเสี่ยงโรคอะไรบ้าง8โรคอันตรายหากไม่“ล้างมือ”ให้สะอาดจนติดเป็นนิสัยโรคอุจจาระร่วงมาจากเชื้อโรคหลากหลายชนิดเช่นอีโคไลที่มาจากเชื้อแบคทีเรีย และไวรัสที่มีอยู่ในอุจจาระสามารถปนเปื้อนมากับวัตดุดิบที่นำมาปรุงอาหารและการสัมผัสจากมือที่หยิบจับอาหาร วัตถุดิบที่มีเชื้อไวรัสปะปน ไม่ได้ทำความสะอาดให้ดีพอ โรคตับอักเสบชนิดเอเชื้อโรคตับอักเสบชนิดเอจะอยู่ในอุจจาระของผู้ป่วยโดยสามารถติดต่อจากคนสู่คนโดยเชื้อเข้าสู่ปาก ซึ่งอาจมาจากการหยิบจับอาหารเข้าปากโดยตรง การใช้มือที่ติดเชื้อโรคสัมผัสจานชามช้อนส้อมหรือสัมผัสวัตถุดิบที่รับประทานสดอย่างผักผลไม้ต่างๆ

โรคบิดผู้ติดเชื้อส่วนมากจะเป็นพวกที่ไม่ทำความสะอาดมือหลังจากถ่ายอุจจาระการแพร่เชื้อโดยการสัมผัสทางตรงกับสิ่งของต่างๆหรือสัมผัสทางอ้อมกับอาหารส่วนการแพร่เชื้อผ่านทางน้ำและอาหารโดยแมลงสาบและแมลงวันเกิดขึ้นได้จากสัตว์เหล่านี้นำเชื้อมาปนเปื้อนโรคอหิวาตกโรคการติดต่อของโรคอหิวาตกโรคเกิดขึ้นโดยการกินอาหารหรือน้ำที่มีเชื้อที่มีชีวิตปนอยู่โดยเชื้อโรคสามารถมีชีวิตอยู่ในน้ำได้เป็นเวลานานรวมถึงการรับประทานอาหารทะเลดิบหรืออาหารดิบๆสุกๆและการใช้มือสัมผัสอาหารดิบหรือน้ำที่มีเชื้อจับต้องสัมผัสอาหารอื่นๆรวมถึงจานชามช้อนส้อม

โรคมือเท้าปากโรคมือเท้าปากระบาดมากในเด็กเล็กเพราะติดต่อโดยการสัมผัสน้ำมูกน้ำลายหรืออุจจาระของผู้ป่วยโดยตรงหรือทางอ้อมเช่นสัมผัสผ่านของเล่นมือผู้เลี้ยงดู น้ำและอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรคนี้จึงมักระบาดในโรงเรียนชั้นอนุบาลเด็กเล็กหรือสถานรับเลี้ยงเด็กเล็กแต่กับผู้ใหญ่ที่ดูแลความสะอาดของมือไม่ดีพอก็สามารถติดเชื้อและเป็นโรคนี้ได้เช่นกันโรคตาแดงโรคตาแดงสามารถพบได้ตลอดปีแต่อาจพบระบาดหนักในช่วงหน้าฝน เกิดจากการอักเสบของเยื่อบุตาจากการติดเชื้อไวรัส เป็นกลุ่มอาดิโนไวรัส ส่วนใหญ่จะติดต่อโดยตรงจากการสัมผัสน้ำตาของผู้ป่วยที่ติดมากับนิ้วมือและแพร่จากนิ้วมือมาติดที่ตาโดยตรงสามารถติดต่อได้ง่ายทั้งเด็กและผู้ใหญ่ พบได้บ่อยในเด็กเล็กและนักเรียนชั้นประถมศึกษาเป็นโรคที่ไม่มีอันตรายรุนแรง แต่ถ้าไม่ได้รับการรักษาตั้งแต่เริ่มป่วยอาจติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนทำให้ตาพิการได้

กลากเกลื้อนกลากและเกลื้อนเป็นคนละโรคกันแต่สามารถติดต่อจากคนหนึ่งสู่อีกคนหนึ่งได้ด้วยการสัมผัสโดยอาจเป็นการสัมผัสจากมือที่รอยกลากเกลื้อนโดยตรงหรือเป็นการติดเชื้อจากการสัมผัสของเชื้อราติดต่อกันจากข้างของเครื่องใช้ต่างๆรวมถึงสิ่งของตามสถานที่สาธารณะรวมถึงเชื้อราที่อยู่ตามพื้นดินกิ่งไม้ใบไม้ผุและตามขนสัตว์โดยเฉพาะสัตว์เลี้ยงเช่นสุนัขแมวและของใช้ในร้านตัดผมทำเล็บที่ใช้อุปกรณ์ร่วมกันโดยไม่ได้ทำความสะอาดให้ดีเพียงพอ

ไข้หวัดไม่ว่าจะเป็นไข้หวัดธรรมดาไข้หวัดใหญ่หรือไข้หวัดประเภทไหนมักมาจากการติดต่อของเชื้อไวรัสที่มาจากการไอจามละอองน้ำลายที่อาจได้รับผ่านอากาศหรือการไอจามรดมือแล้วมือของผู้ป่วยสัมผัสกับข้างของเครื่องใช้ต่างๆและอาจเป็นสิ่งของตามสถานที่สาธารณะเช่นราวจับบนรถโดยสารเสาลูกบิดประตูเป็นต้นล้างมือบ่อยแค่ไหนถึงจะปลอดภัยแม้ว่าเราจะแนะนำให้ล้างมือบ่อยๆจนติดเป็นนิสัยแต่เราอาจไม่มีความจำเป็นจะต้องลุกไปล้างมือทุกๆ10นาทีแต่อย่างน้อยควรล้างมือบ้างในช่วงเวลาดังต่อไปนี้หลังเข้าห้องน้ำไม่ว่าจะห้องน้ำสาธารณะหรือห้องน้ำที่บ้านตัวเองก่อนหยิบจับอาหารเข้าปากโดยตรง ก่อนปรุงอาหารและรับประทานอาหารแม้ว่าจะไม่ใช้มือจับอาหารโดยตรงแต่มือที่สัมผัสกับเชื้อโรคอาจติดไปกับอุปกรณ์ในการทำอาหารหรือจานชามช้อนส้อมที่จะใช้ในการรับประทานอาหารได้

หลังกลับมาจากนอกบ้านหลังคลุกคลีอยู่กับผู้ป่วยที่ติดเชื้อโรคหรือเชื้อไวรัสต่างๆที่กล่าวไว้ข้างต้นก่อนสัมผัสกับเยื่อบุผิวหนังในร่างกายของตัวเองเช่นล้างมือก่อนใส่คอนแทคเลนส์ขยี้ตาแคะจมูกดูดนิ้วหรือสัมผัสกับแผลของตัวเอง>>9ขั้นตอน ล้างมือให้สะอาด ปราศจากเชื้อโรคอันตราย>>เจลล้างมือปลอดภัย-ฆ่าเชื้อโรคได้มากแค่ไหน?